What to do in Kathmandu?

Het lange verblijf in Nepal is voor onze ouders een mooie aanleiding om ons onderweg op deze reis op te zoeken. We nemen ze mee Kathmandu in, waarbij wij, samen met hen, vele voor ons zo bekende plekjes zien als ware het voor het eerst.

Vanuit ons appartement lopen we zo de kleine steegjes en straatjes in. Normaal gesproken doen we hier onze boodschappen. Nu vormen ze een mooie alternatieve route naar het Durbar Square. Op deze pleinen rond de oude paleizen staan veel tempels, waarvan de meesten zijn voorzien van prachtig houtsnijwerk (sommigen weer met Kama Sutra afbeeldingen zoals in Khajuraho, India). Bijzonder, en tegelijk bedenkelijk, is het bestaan van de levende Godin Kumari in een van de paleizen. Al heel jong wordt een meisje aangewezen als de levende godin en neemt zij haar intrek in het paleis. Ze moet rein blijven. Uit angst dat haar lichaam beschadigt, mag ze de rest van haar leven daar de grond niet raken en wordt ze steeds gedragen. Allemaal om te voorkomen dat de Godin gaat bloeden, want daarmee verdwijnt de goddelijkheid. De dag dat het meisje ongesteld wordt, is het dus afgelopen met haar 'goddelijke' leven, met alle consequenties van dien. Want wie wil er nu nog omgaan, laat staan trouwen, met een verstoten Godin die weer is veroordeeld tot het aardse leven? Soms verschijnt ze even voor het raam om de massa te behagen. Tijdens ons bezoek echter niet. Wij zijn er niet rouwig om.

Onderweg naar het verderop gelegen postkantoor ontwijken we de dragers (die complete koelkasten tillen met hun hoofd en nek) en fietsriksja's. Een bel hebben ze niet. Sommigen hebben daarom een oude wc-eend fles op het stuur van de riksja gemonteerd, waarmee ze flink toeterend door de nauwe straatjes scheuren. Het posten van de kaarten doet denken aan de bureaucratie van Ome Gerrit uit de Fabeltjeskrant: postzegels kopen bij loket 9, stempelen bij loket 10 en afgeven bij nummer 11. Als we doorlopen naar de luxere winkelstraten zien we (tot onze verbazing) dat het Westen ook hier bezit neemt van de toch wel traditionele samenleving. Dit jaar zijn de eerste ketenrestaurants van KFC en de Pizza Hut geopend (McDonalds zal dan ook wel niet meer lang op zich laten wachten). Toegegeven: een leven lang Dhal Bat (rijst met linzen) is ook niet alles, maar degene die juist op dit nationale gerecht is aangewezen, zal dat ook wel blijven. Wie er namelijk niet sophisticated genoeg uitziet, mag er volgens het deurbeleid niet in! Wat later lopen we tegen een rij kraampjes aan waar allerlei computers en printers staan opgesteld. Bordjes prijzen de aanbiedingen van de dag aan: processen verbaal, diploma's, medische verklaringen en andere 'officiële' documenten. Navraag levert op dat deze zaken door de autoriteiten niet of nauwelijks worden verstrekt of dat het in ieder geval heel lang duurt. Met de hulp van de straat heb je dan toch eerder je verzekeringspenningen binnen. Niet alles is hier te koop, merken we. Wie in het buitenland wil werken of studeren, moet beschikken over een verklaring van goed gedrag. Niet veel verderop zien we een enorme rij aanzwellen bij het politiebureau. Daar staat iedereen te wachten op het daartoe benodigde politierapport voor de paspoortaanvraag. Bij het ministerie van buitenlandse zaken nemen we vervolgens ook een grote mensenmassa waar. Wat een gedonder zeg, voor een paspoort. Wat dat betreft doet onze overheid het zo slecht nog niet. De manier waarop de, veelal jongere, nepalezen geduldig in de rij staan te wachten op hun nieuwe toekomst, straalt hoop en blijdschap uit die bij ons grote bewondering oproept. Ze geloven overtuigend in een beter leven in den vreemde!

Om ons aan de chaos van de grote stad te kunnen onttrekken, vertoeven wij graag in de tibetaanse enclave van Bodhnath. Op een enorm plein, omgeven door kloosters en winkels, als in een hof, ligt de grootste stoepa (een massieve boeddhistische tempel) van Nepal. Hier lopen de (gevluchte) tibetanen hun kora's onder de vreedzame klanken van de gebedsregel 'om mani padme hum' (de juweel van de lotus is geprezen). Zelf lopen we graag de kora's mee en slingeren ondertussen boeddhistische gebeden de hemel in door aan de gebedsmolens in de stupa te draaien. Niet alleen deze sereniteit maakt dat we hier graag terugkomen. Hier heeft Pieter destijds Annemieke het Grote Aanzoek gedaan. Voor ons liggen hier dus ook heel wat zoete herinneringen.

Het liefst wandelen we hierheen vanuit Pashupatinath. Gelijk aan het indiase Varanasi, vinden hier de hindoeïstische crematies plaats. Ze trekken behalve toeristen ook veel nieuwsgierige nepalezen die aan de overkant van de ghats zien hoe de asresten verdwijnen in de heilige Bagmati (Tijgerrivier). Deze rivier ontleent zijn heiligheid aan het feit dat deze, nu nog wat sneue modderstroom, later de Ganges voedt. Je komt hier ogen en oren te kort. Zo vissen de straatkindjes alle offers weer op uit het water om de 'recyclebare' onderdelen straks opnieuw te verkopen. Ook wemelt het hier van de Sadhus. De heilige mannen hebben al het aardse van zich afgeworpen en zitten nu met onmetelijk lang haar en geverfde lichamen rustig en veelal stoned (zij zijn de enige die hier legaal drugs mogen gebruiken) om zich heen te koekeloeren. Ondertussen tiert de handel welig. Alle offers en benodigdheden voor de crematie (zoals bloemenkettingen, kleden en de nodige kleurstoffen) kunnen ter plaatse worden aangeschaft. En voor de nieuwsgierige bezoeker zijn sigaretten, suikerspinnen en zelfs de lokale kranten te koop. Buiten het terrein leidt een pad naar de aanpalende golfbaan. Hier gaan de apen er met onze gespeelde golfballen vandoor en slaan Pieter en zijn schoonvader af parallel aan de landingsbaan van het vliegveld. Crazy City!

Constateerden we eerder al, met enige weemoed, dat het Westen dit land op culinair gebied langzaam penetreert, dit jaar zijn we ook getuige van het eerste westerse concert in Nepal. Bryan Adams verzorgt een optreden in het nationale stadion. Het evenement houdt de stad dagenlang in zijn greep. Als Bryan Adams opent met het nummer van Cat Stevens 'What to do in Kathmandu' heeft hij de juiste snaar wel geraakt.