Smeltkroes Mumbai

Allereerst voor iedereen een gelukkig nieuwjaar! We wensen jullie allemaal het beste voor 2011.

Ons oud en nieuw speelt zich af in Mumbai. Een gigantische stad met zo'n 17 miljoen inwoners. Hoe vind je hier je weg? Hoe verplaats je je hier? Op die vragen hebben wij ook niet direct antwoord en zo begint en eindigt onze oudjaarsnacht in het hotel. Wij vieren het nieuwe jaar met een vroege ochtendwandeling op de boulevard die de natuurlijke baai van Mumbai volgt. Dat geeft je niet alleen de gelegenheid om lekker uit te waaien, de boulevard vormt tegelijk een aardige verbinding tussen de meeste bezienswaardigheden. Aan de hand van een plattegrond weten we in een paar dagen tijd onze draai helemaal te vinden. Te voet, met de taxi en de stadstrein verkennen we grote delen van de stad. Onze reisgids blijkt ook nog een handje te helpen. Die heeft namelijk alle belangrijke punten genummerd. Als een aardige amerikaan onze hulp vraagt bij het vinden van de weg naar een tempel (in Mumbai aangeprezen als 'het centrum van de wereld' ), buigen we ons met z'n allen over de reisgids en concluderen we dat het centrum van de wereld bij nummer 16 zou moeten zijn. Vrolijk lachend stappen we in een oude ambassador-taxi en rijden dubbel gevouwen (hoge stoelen, laag dak) naar dit blijkbaar magische middelpunt. Het geheel maakt niet bijster veel indruk op ons, maar zoals wel vaker in zo'n drukke stad is een heilige plek wel omgeven door een prettig soort rust en sereniteit.

Met z'n tweeën lopen we verder door de smalle straten en aanschouwen de spelende kinderen die, met wat hout en een bal, een dappere poging ondernemen om te hockeyen (de nationale sport van India). Een mooie tegenstelling is dit. Een in Nederland toch wat elitaire sport wordt hier door Jan en alleman lekker op straat gespeeld. Dat doet ons hockeyhart goed. De andere grote sport die hier overal wordt beoefend is cricket. In een groot park midden in de stad worden wel zeven wedstrijden tegelijk gespeeld. Vrij chaotisch, maar iedereen vermaakt zich prima. Wij proberen in deze wirwar iets van het spel te begrijpen, maar geven de moed al snel op. Het park zelf is omringd door prachtige engelse bouwwerken. In combinatie met het cricketspel zie je zo de oude koloniale tijden herleven. Door een bezoek aan het woonhuis van Gandhi weten we inmiddels dat dat een periode is waar je niet graag naar terug verlangt.

Als smeltkroes van rijk en arm is in Mumbai, naast alle straatkinderen en hele families die leven op de stoep, de westerse luxe volop verkrijgbaar. En niet alleen toeristen, maar vooral indiërs zelf maken daar volop gebruik van. Overal zijn hippe koffietentjes (waar ze inderdaad lekkere zwarte koffie bereiden), McDonalds en Domino's Pizza hebben vestigingen op elke straathoek en ook westerse kledingmerken hebben hun winkels hier. Toch zwichten wij na vier maanden ook voor deze luxe en genieten er van!

Ook alle religies vinden in deze smeltkroes hun weg. Men leeft hier met en door elkaar. Groot is onze, westerse, verbazing als een traditioneel gekleed gezin (zij in een zwarte niqaab en hij in een mooi wit gewaad en flinke baard) ons hippe restaurant binnenkomt en ongedwongen deelneemt aan het moderne leven hier. In ons favoriete eetcafé in Den Haag zou daar wellicht toch anders op gereageerd worden. In deze stad is zelfs plaats voor de vuurtempels van de zoroastriërs, die we ook al in Yazd (Iran) zijn tegengekomen. Met de arabische en islamitische overheersing van Perzië en van wat nu Pakistan is, werden deze gelovigen gedwongen om steeds meer richting het oosten te gaan leven. Uiteindelijk is een grote gemeenschap in Mumbai neergestreken. Helaas komen we niet verder dan de toegangspoort en mogen we de Towers of Silence niet zien.

Het terrorisme ligt hier altijd op de loer. Dat merken we bijvoorbeeld als we langs het mooie, maar ook veel te poenerige, Taj Hotel lopen (er zijn ons iets te veel jaguars en porches). Hier zijn in 2008 de grote aanslagen gepleegd, waardoor het gebouw nu onder een constante militaire bewaking staat. Zouden deze hotelgasten net zo lekker slapen als wij in onze kamer (van schoenendoosformaat voor kleine voetjes)? Om toch te kunnen genieten van Taj luxe ligt de redding op de hoek van de straat. Daar verkopen schoonmakers van de luxe hotels allerlei hotel- en badkameraccessoires. We kunnen er zelfs verwenpakketjes uit de businessclass van Air India kopen. Kijk, op zo'n manier kun je je budget leven nog altijd wat oppimpen.

We laten de luxe voor wat het is en besluiten aan de overkant van het hotel op de boot te stappen naar het Olifanteneiland. Maar nog voordat we onze hielen hebben kunnen lichten, worden we overspoeld door een compleet peloton soldaten, die allemaal met ons op de foto willen. Het is grappig om te zien hoe deze ogenschijnlijk stoere kerels plotseling een kinderlijk enthousiasme krijgen als ze op de foto mogen. Wij genieten mee en nemen uitgebreid de tijd en proberen allerlei verschillende composities uit.

Eenmaal op de boot varen we door de gigantische haven van Mumbai. Na 9 kilometer eindigt deze XL-spido tocht bij een mooi en flink bebost eiland, uit het zicht van de haven. In deze groene oase van rust bezichtigen we een tempel die meer dan 1500 jaar geleden in de rosten is uitgehakt. Daar kan de hindoe godin Shiva in al haar drievoudige volmaaktheid worden aanbeden. Terug in de stad is het hindoeïsme ook alomtegenwoordig. Niet alleen door de aanwezigheid van de vele tempeltjes, maar ook door de heilige koeien die rustig en poepend door de straten sjokken. Hebben we in Nederland last van hondenpoep op de stoep, dit is toch van een heel andere orde. De menselijke toiletervaringen zijn overigens ook niet om over naar huis te schrijven (maar dat doen we nu dus toch). Mumbai beschikt welgeteld over 17 openbare wc's. Dat is er dus precies 1 voor elke 1 miljoen. Dat maakt een bezoek aan zo'n toilet een enerverende ervaring voor alle zintuigen. Omdat men hier wel over stromend water beschikt, is het (natuurlijk) ook een ideale plek om je kleren te wassen. En als je dan toch de was staat te doen, kun je net zo goed jezelf even inzepen. Het toch al niet al te schone gebouwtje verandert daardoor in een glijbaan van zeepsop waar kleine naakte kinderen lekker door heen rennen. De vrouwen hier hebben van deze, in onze ogen toch wel treurige, situatie totaal geen last en begroeten Annemieke met een vrolijk Happy Christmas!

Van een meer professionele wasserette zijn we getuige in de zogenaamde wasstraat: een gigantische wijk waar duizenden gezinnen kilo's was verhandelen op de hand! Dat alles in de openlucht in de brandende zon. Wij kunnen ons een fijnere klus voorstellen. Overal hangen enorme partijen witte blouses of (spijker)broeken te drogen. Op het eerste gezicht zonder enig systeem, want welk huis heeft nu welke partij gewassen? En waar hangt die tussen al die andere identieke shirts? Als wij later in onze hotelkamer terugkomen en de schone was terugkrijgen, zien we op de waslabels allerlei codes staan. Misschien hebben onze kleren daar ook wel tussen gehangen?

Voor ons is Mumbai een grote indrukwekkende smeltkroes van belevenissen vol van tegenstellingen, waar elke activiteit weer een nieuwe ervaring oplevert. Dat geldt zelfs voor een bezoek aan de McDonalds. Zoals alle keukens in India beschikt ook dit restaurant over een vegetarische keuken. En hoewel we in Nederland eigenlijk nooit naar de McDonalds gaan, zetten we nu met veel plezier en smaak onze tanden in een echte McVeggie!