Tussen zandduinen en neon verlichte palmbomen

Na de onrealistische stad Ashgabat rijden we in een grote Nissan Patrol met gids en chauffeur de Karakum woestijn in. Al langs de weg zien we veel wilde dromedarissen. De meeste levend, maar sommige hebben helaas het leven gelaten wegens onvoorzichtige chauffeurs. Aangekomen in het woestijndorp waar we de nacht gaan doorbrengen, zien we dat ieder huis een tamme dromedaris bezit en het gebruikt als lastdier en voor de melk.

We slapen in een yurt, een tent (van schapenwol en houten frame) dat voornamelijk door nomaden wordt gebruikt. Dat we daar van tevoren een wel heel romantisch idee bij hadden, blijkt als we het erf oprijden. Op het betonnen erf van een woonhuis hebben de eigenaren een yurt opgezet voor toeristen. Voor ons doet dat niets af aan de pret: vanuit onze slaapzakken kunnen we door het gat in het dak de vele, vele sterren zien. De volgende ochtend in de vrieskou vers gebakken brood uit de kleioven als ontbijt, maakt het geheel compleet.

Dat het leven in dit woestijndorp niet zonder zorgen is, zien we tijdens onze wandeling over de zandduinen. Met ieder zuchtje wind neemt de woestijn een stuk van het dorp, simpelweg door het te 'overzanden'. Toch levert dit stuk natuur prachtige taferelen op, klimmend op de zandduinen langs dromedarissen bij zonsondergang.

Het ruige oud-russische leven gaat hier echter ook gewoon door: ondertussen besluit onze gids namelijk stomdronken te worden. Drie flessen wodka was zelfs voor hem teveel. Zijn gedrag werd zo ongepast (en dat is nog keurig uitgedrukt), dat we na vele lastige momenten besloten hebben daarover een klacht in te dienen. Prompt bleek hij ontslagen... een juiste beslissing.

Gelukkig kan de chauffeur wel met verantwoordelijkheid omgaan en vervolgen we onze weg door de woestijn. Langs een gaskrater: in een enorm diep gat bubbelt puur gas door modder en water omhoog. Een tekort aan energie hebben ze beslist niet. Dit merken we 's avonds in de hotelkamer waar de stadsverwarming ook in de kamer op volle sterkte staat te loeien en deze niet uit blijkt te kunnen. Daarop worden de ramen opengezet (buiten 10 C) en zelfs de airco gaat aan om koude lucht in te blazen. Tja.

Tijdens de woestijnrit is er om de zoveel kilometer politiecontrole. Er wordt gecontroleerd op papieren van de chauffeur en de verplicht aanwezige verbanddoos in de auto. Dit is echter vooral een manier voor de politie om wat geld bij te verdienen. Op een bepaald moment wordt de chauffeur onterecht beticht van te hard rijden. Zijn rijbewijs wordt daarop ingenomen. Onze held is echter niet van plan te betalen en gaat tot aan de hoogste baas om met veel kabaal zijn onvrede te doen blijken. Met succes, na een uur in het politiebureau krijgt hij zijn papieren terug.

Hierdoor kunnen we Konye-Urgench nog net op tijd bereiken. In deze plaats die eens het centrum van de islamitische wereld (en de noordelijke zijderoute) was, hebben we de restanten van 10e, 11e en 12e eeuwse mausolea, minaretten en stadsmuren gezien. Deze plek is nog steeds in gebruik als bedevaartsplaats. In de rituelen die de gelovigen uitvoeren zien we dingen die we herkennen van het boeddhisme. Zou het lopen van de kora's, het leggen van offers en het ophangen van kleurrijke sjaals als zijnde gebedsvlaggetjes duiden op een ontmoeting tussen de islam en het boeddhisme?

's Avonds slapen we in Noord-Turkmenistan, in een onbeduidende grensstad met een groen neon-verlicht knipperende palmboom onder ons raam. De volgende ochtend steken we al vroeg de grens over met Oezbekistan. Meteen valt de ontspannen sfeer op: bij de douane klinkt muziek en de beambten maken vol verwondering grappen over ons moderne paspoort.

Ook het eerste contact met een Oezbeek verloopt ontspannen. We zitten in een theehuis te eten. Met veel kabaal komt een oude man, compleet met Oezbeekse muts en snor binnen. Hij zet zijn fiets midden in het restaurant en vraagt meteen in gebrekkig duits (maar met hoog volume) of we getrouwd zijn en of we kinderen hebben. Nee dus. Verbolgen roept hij dat Pieter niet zoveel moet slapen maar moet Arbeiten! Zo'n mooie vrouw, zo'n werkloze man, ohohoh! Vervolgens schuift hij aan onze tafel en slurpt zijn soep op. Hij wordt ondertussen gebeld door zijn vrouw ('Oh, oh, te lang schnaps gedronken met mijn vriend' ), staat op, groet uitbundig ('Pieter, heute abend Arbeiten!!' ) en fietst naar zijn vrouw. Welkom in Oezbekistan, best een leuk land.